浙江大学什么专业最好

A??k Pa?azade 1 Osmano?ullar?'n?n Tarihi

ve bir de hakim isteyelim." dediler. Orada Tursun Fak?h ad?nda halk?n sayd??? imaml?k eden, de?erli bildi?i bir zat vard?. Bunlar durumu ona bildirdiler. O da gelip Osman Gazi'nin kay?npederi olanEdebal?'yaanlat?rkenOsman Ga- zi ??kageldi. Sordu ve maksatlar?n?n ne oldu?unu ??rendi. Osman Gazi, "Size ne laz?msa onu ?yle yap?n." dedi. Tur- sun Fak?h bunun üzerine, "Han'?m! Bu i? i?in Sultan'dan icazet ve izin gerektir." deyince, OsmanGazi, "Bu ?ehriben bizzat kendi k?l?c?mla ald?m, sultan?n bunda bir faydas? ol- mad?, ondan ni?in izin alay?m? Ona sultanl?k veren Allah bana da gazayla hanl?k verdi. E?er kastedilen ?u sancak ise ben, sancak g?türüp kafirlerle u?ra?mad?m. Sonra o, 'ben Sel?uk soyundan?m' derse, ben de G?k Alp o?luyum de- rim. Yok e?er ben bu ülkeye onlardan ?nce geldim derse, benim dedem Süleyman ?ah da ondan ?nce gelmi?tir." de- di. Halk Osman Gazi'den bu haberii?itincekabul ettiler. O anda hakimli?i ve hitabeti aziz ve de?erli bir zat olan Tur- sun Fak?h'a verdi.

Cuma hutbesi ilk ?nce Karacahisar'da okundu. Ama bay- ram hutbesi Eski?ehir'de okundu ve bayram namaz? da orada k?l?nd?.

?iir

Allah i?in sava?an Osman ad?na hutbe okundu. O Ertu?rul o?lu Gazi Osman Han'd?r.

Küfürde inateden kafideri ?ldüren, Müslüman askerlerinin ba?? Osman'd?r.

Onun adaleti ve c?mertli?i aleme yay?ld?,

O, ihsan ve ba???lar?n?n g?lgesinde nimetler da??tan Osman'd?r.

O putlar? k?ran ve puthaneleri y?kan,

?slam dinini kay?r?p koruyan ve bay?nd?r eden Osman Han'd?r.

72

Günümüz dilinde: Osmano?ullar?'n?n Tarihi

Bütün tellallar; "Geliniz, buraya geliniz,

Sizlere kutluluk bal??eden Osman Han geldi." diye ba??r?rlar.

Onun devletinin ?ad?r? ezelden kurulmu?tur. Osman'?n sülalesinin ebede kadar da kalaca??n? iyi bil.

En evvel Osman Gazi ad?na okunan hutbenin tarihi hicre- tin alt? yüz doksan dokuzunda (M. 1299/1300) ger?ekle?ti.

B?LüM 15

Bu b?lüm Osman Gazi'nin koydu?u kanunun hükümlerini anlat?r.

Art?k hakim ve ordu komutan? tayin edildi, pazar kuruldu. Kendiad?na hutbe de okundu. Bu kez halk kanun istemeye ba?lad?. Germiyan'dan gelen bir ki?i, "Bu pazar?n bac?n? ba- na sat?n." deyince, ona, "?imdi Han'a git." dediler. O da do?ru Osman Gazi'ye geldi s?zünü s?yleyip, "Han'?m! Bu pazar?n bac?n? bana sat." dedi. Osman Gazi, "Bac nedir?" diye sorunca, o ki?i, "Pazara getirilen herbir ?eydenben ak- ?e al?r?m:" cevab?n? verdi. Osman Gazi de bunun üzerine, "Hey adam! Senin bu pazara gelenlerden alaca??n m? var da, bunlardan ak?e istersin?" deyince, o zat, "Han'?m, bu t?redir ve gelenektir; bütün memleketlerde bunu padi?ah- lar?n almas? adettir." dedi. Osman Gazi, "Tanr?buyru?uve peygamber s?zü müdür veya o beyler bunu kendilerinden mi ortaya koymu?lard?r?" deyince o ki?i, "T?redir Han'?m, ?ok ?ncelerden kalm??t?r." cevab?n? verdi. Osman Gazi zi- yadesiyle ?fkelenerek, "Hey adam bu kazanan?n kendi mülkü olur, onun mal?na ortak m?y?m ki bana ak?e ver di- yeyim. Hadi git ve sana zarar??n?n dokunmamas?n? istersen bu s?zü s?yleme:" der. Sonra halk, "Han'?m! Bu pazara hiz- met edenlere nesne gerek, para vermeleri adettir." dedi. Bu- nun üzerine Osman Gazi, "Madem ki b?yle diyorsunuz, kim bir yük getirip satarsa iki ak?e versin, satmayan da hi?- bir ?ey vermesin. Sonra kim benim bu kanunumu bozarsa,

73

A??k Pa?azade 1 Osmano?ullar?'n?n Tarihi

Allah da onun dinini ve dünyas?n? bozsun." dedi. Sonra da, "Kime bir t?rnar verdim, onun elinden sebepsiz yere alrna- s?nlar. ?ldü?ü zaman kü?ücük bile kalsa o?luna versinler. Yap?lan hizmete kar??l?k harp zaman?, o?lan yeti?ip sefere kat?lineaya kadar, onun yerine harbe kat?lalar. Kim bu ka- nunurnu bozarsa Allah ondan raz? olmas?n. E?er benim so- yurna bu kanundan ba?ka kanun koyduracak olurlarsa edenden ve ettirenden yüce Allah raz? olmas?n." dedi.

?iir

Osman kanunu bu ?ekilde koydu Bundan gani olan Tanr? ho?nut olsun.

Sultan "O Hak't?r, mülk de onundur" dedi

Al?pverrnekonunoldu?u gibi divan da onundur.

Biz ise ara yerde bahaneyiz, ancak; ?nsanlara delil sebeple g?rünür.

S?yle bakal?m, dünyaya gelenlerden geriye kim kald?, O han benim, sultanl?k da bana aittir diyenlerden kim var?

Bu deniz pek ?ok gemiyibat?r?p i?ine ald?, O u?suz bucaks?z deryan?n ad? unsur oldu.

Nice kervanlar yollarda yatrnakta fakat onlardan bir iz bulunmamakta;

Dünyaya gelen hükümdarlardan bir Süleyman ad b?rakm??t?r.

Ad?n? an?p s??ülrnekten kork, sen istersen Günahlar? ba???layan Allah sana da ac?r.

Dünyaya gelenler pek ?ok ni?an koyup, iz b?rakt?lar. Osman da ni?an? adalet ve c?rnertlikle koydu gitti.

74

Günümüz dilinde: Osmano?ullar?'n?n Tarihi

B?LüM 16

Bu fethetti?i vilayetlerin t?madar?n? kimlere verdi?ini anlat?r.

?n?nü de denen Karacahisar sanca??n? o?lu Orhan'a verdi. Ve ordu komutanl???n? karde?i Gündüz'e verdi. Yarhisar'? kendisiyle birlikte gelen i? ba?ar?c? yarar bir yolda? olan Ha- san Alp'a verdi. ?neg?l'ü ?imdiki zamanda bile ad? an?lan ve sayg?n bir kimse olan Turgut Alp'a verdi. Onun ineg?l y?re- sindek?yleri olup hepsine birlikteTurgutili derler. Kay?npe- deri Edebal?'ya Bilecik'in gelirlerini t?rnar olarakverdi. Sonra han?m?n? Bilecik'te babas?yla b?rakt?, kendisi Yeni?ehir'e git- ti. Yan?nda Allah i?in ?arp??an ve sava?an yi?itlere evleryap- t?rd?. Orada duraklad?. Oran?n ad?n? Yeni?ehir koydular.

Sonra o?lunun biri Alaeddin Pa?a'd?r. Onu yan?nda b?- rakt?. Fakat Osman Gazi, o?lu Orhan'la d?rtbir tarafa ak?n- larda bulunurdu. Hatta ?znik'e bile inip K?prühisar'a pek ?ok defa gittiler. Buray? daha sonra ya??nayla ald?lar. Sonra Marmara vilayetine gittiler. Buran?n kafideri itaat edip bo- yun e?dikleri i?in Osman Gazi tekrar her birini yerli yerin- de b?rakt?. Hi? birini incitmedi. Tekrar Yeni?ehir'e geldiler, gaziler birka? gün at?ar?n? dinlendirdiler. Sonra ?znik iline yürüdüler. ?ehrin kap?s?n? yapt?rd?lar. Günlerce padi?ah?a- s?na sava?lar yapt?lar. Hisar?n üzerine asker koydular. Am- ma ald??? yeri t?rnar erlerine t?rnar verdiler. Kendileri Yeni- ?ehir'e geri geldiler ve orada kald?lar.

B?LüM 1 7

Bursa tekfuru ve ba?ka tekfurlar Edrenos tekfuru, Bedenos tekfuru, Kestel tekfuru, Kite tekfuru bunlar?n hepsinin birle?tiklerini anlat?r.

?unu s?ylediler: "Bu Türk'ün üzerine varal?m, onu aradan temizleyelim ve hi? ad?n?, ?an?n? ??hretinib?rakmayal?m ve ?errinden kurtulal?m." Bu kafider ?ok büyük ordu toplay?p Osman Gazi'nin üzerine yürüdüler. Bu kafirlerin toplan?p

75

A??k Pa?azade 1 Osmano!jullar?'n?n Tarihi

kendiüzerine geldiklerini i?itti. Ozaman Hakk'a s???n?p hi? gev?eklik g?stermeden kar??lar?na ??kt?. "Allah i?in sava?a ??k?yorum." dedi. Sava?a haz?r gazileri alarakkafirlerle Ko- yunhisar?'nda kar??la?t?. Hemen sava?a giri?tiler. Sava?a sa- va?a Dineboz'a geldiler. Oraya gelince kafirler arkalar?n? da?a verdiler. ?lenin say?s? belli de?ildi, bunu ancak Allah bilir. Osman Gazi'nin karde?i Gündüz'ün o?lu Aydo?- du'yu ?ehit ettiler. Dineboz'da Koyunhisar?'na giden yolda, yolun üzerinde yatmaktad?r. Mezar? ta?la ?evrilmi?tir. O yerlerde at hastalansa onun mezar?na g?türüp mezar? ü? kez doland?r?rlarsaHak teala ?ifa verir. Sonunda kafir aske- ri bozulup k?r?ld?. Edrenos tekfuru ka?t?, Kestel tekfuru ?l- dü, Bursa tekfuru hisara girdi, Kite tekfuru hep Osman Ga- zi'nin kar??s?nda idi, o da ka?t?. OsmanGazi ard?ndan gitti. Tekfur Ulubat'a vard?. Osman Gazi Ulubat K?prüsü'nden ge?erek k?prü ba??nda konup e?le?ti.

Osman Gazi, "Esirimi verin, vermezsen G?lba??'ndan dolan?r vilayetini yak?p y?kar?m." diye tekfura haber g?n- derdi. Ulubat tekfuru, "?imdi anla?ma yapal?m, senden ve senin soyundan hi?bir ki?i bu k?prüden ge?memek ?art?y- la, esiri sana veririz." dedi. Osman Gazi kabul etti. O za- mandan bu güne kadar Osman soyundan hi?bir ki?i o k?p- rüden ge?mediler. Ge?ecek olurlarsa kay?kla ge?erlerdi. Osman Gazi esirini al?p getirdi. Kite hisar?na kar?? y?rt?p paralad?lar. Hisar? da al?p i?ine asker yerle?tirdiler, vilaye- tini de zapt ettiler.

?iir

Osman ne ald?ysa y?k?p yeniden yapt?,

Kimisine kahretti, kimisine kerem edip, iyiliktebulundu.

Yak?p, y?kt?ktan sonra yap?p güzelle?tirmek onun i?idir, Bu ?ekilde Osman hünerli mimar olarak g?ründü.

76

Günümüz dilinde: Osmano?ullar?'n?n Tarihi

B?LüM 18

Osman Gazi Bursa hisar? i?in hangi tedbirleri ald?, neler yapt? bunu anlat?r.

Osman Gazi Bursa hisar?n?n sava?la al?namayaca??n?vebu- nun sab?ri?i oldu?unu anlad?. Hisar?n fethi i?intedbirleral- d?. Kapl?ca taraf?na hisar?n kar??s?na bir hisar yapt?rd?. Se?- kin bir yi?it olan karde?inin o?lu Aktemür'ü, yan?na se?me yolda?lar vererek orada koydu. Bir hisar da da? taraf?na yapt?rd?. Balahancuk denen yi?it bir askeri vard?. Onu da buraya yerle?tirdi. Bu iki hisar? bir y?lda yapt?. Fakat k?yle- rini güvenlik ve koruroayla güzelle?tirdi. Bunlar kafirlerin hisardan parma??n? bile ??kart?nay?p devaml? beklerlerdi.

Balahankarga u?urmaz kaleden

Bursa tekfuru ka??nad? beladan

Temir'in gece gündüz rahat? yoktur.

Kafirs?k?nt?dan bela i?ine dü?tü.

Gaziler her iki taraftan vilayeti zapt ettiler. B?yle birka? y?l ge?ti ve hisara rahat vermediler. Bunlar burada hapis ol- sunlar, Osman Gazi bu tarafta ne i?le u?ra??r bir g?relim.

B?LüM 19

Osman Gazi Yeni?ehir'e gelince ?evredeki kafirler gelerek bununla u?ra?maya ba?lad?lar. Onlar?n bütün yerlerini ele ge?irdiler. Adalet, güven, insaf ve merhamet ederek güzel- le?tirdi. Gaziler ?ok ?ok g?nül ho?lu?u i?inde idiler. Her bi- rine k?yler ve yerler verdi. Herkes ?l?ülü bir ?ekilde raz? olup s?z dinledi. OsmanGazi'ninyan?ndaki gaziler kuvvet- lenince, devaml? sava?a gitmeyi arzulamaya ba?lad?lar.

?iir

Ey arkada?! Osman'?n Allah yolunda yapt??? Sava?ta kanlar sa??ld? ve nice ba?lar kesildi.

77

A??k Pa?azade 1 Osmano?ullar?'n?n Tarihi

Orada Ayto?d? ?ehit dü?tü, ayr?ca

Onunla birlikte pek ?ok arkada? ve sevgili de ?ehit oldu.

Sonra orada Daranos tekfurunu tuttular.. Bununüzerine daha ?ok sava? yapt?lar.

Baras tekfuru hisara ka?t?, Kite tekfuru ise, bir kalle? oldu.

Hisar? y?k?ld?, mal? al?nd?, Tekfur da cimri ve hileci oldu.

Kim dünyada ad b?rakm??sa

Ya iyi veya k?tü bir ismi de alm??t?r.

Osman Allah i?in sava?, adalet ve c?mertli?in yan?nda, Ge?mi?ine ve gelece?ine duayla an?lmay? b?rakm??.

A??kibu menk?beleri yaz?p b?rak?nay? Orhan'?n imam?n?n o?lundan al?p koymu?tur.

B?LüM 20

Mekece, Akhisar, Geyve, Leblebicihisar? ve ?ad?rl?'n?n ne ?ekilde al?nd???n? bildirir.

Gaziler gittikleri her bir yerden zaferlerle d?ndüklerini g?- rünce, bir gün Osman Gazi'ye gelip, "Allah'a ?ükür kafir ma?lup ?slam üstündür. ?zellikle senin gibi gayretli bir hü- kümdar?m?z var. Art?k bizim oturmam?z ho? olmaz." dedi- ler. BununüzerineOsman Gazi, "Mihal'i ?a??ral?m, ?slam'a davet edelim, Müslüman olsun. Ondan sonra nereye ister- seniz Allah'?n emriyle gidelim. E?er Müslüman olmazsa ?nce onun vilayetini vurup bozal?m." dedi. Hemen Mihal'a adam g?nderdiler. "Büyük seferimiz var, ?abuk gel, biz ha- z?rbekliyoruz." dediler. Mihalbuhaberii?itince aceleyle ih- tiya?lar?n? g?rüp geldi. ?yi atlar ve ho? g?rünü?lü k?l??lada ba?ka hediyeler getirdi. Hemen el ?ptü. Sonra, "Han'?m, be- niMüslümanyap?n." dedi. Derhaliman?arzettiler. Candan ve g?nülden ?slam dinini kabul etti. Bat?l dini b?rak?p saf, kat?ks?z Müslüman oldu. Tegeleden (bir cins kuma?) alem-

78

Günümüz dilinde: Osmano?ullar?'n?n Tarihi

li, i?lemeli elbise giydirdiler. O?lu Orhan Gazi'yle birlikte g?nderdiler, Karacahisar'da o?luyla birlikte koydular. Son- ra Saltuk Alp adl? bir gazi daha var idi; onu da beraber koy- dular. Sonra bir o?lunu annesiyle Bilecik'te koydu. Kendisi Allah'a s???narak yürüdü ve do?ru Leblebicihisar?'na geldi. Hisar?n tekfuru ba?l?l?k g?stererek kar??lad?, onu yerinde b?rakt?. Okafirinbir o?lu vard?, onu al?p do?ru Lefke'ye git- tiler. ?ad?rl? ve Lefke tekfurlar? da kar??layarak ba?l?l?k g?s- terdiler. Memleketlerini teslim ederek Osman Gazi'nin ya- n?nda se?me birer dost oldular. Ondan sonra Sarnsa ?avu? gelerek, "Han'?rn! Bunlar?n geri almamalar? i?in bu ili bana ver." dedi. Osman Gazi, "Vilayetinbaz?s?n? verrnern, ?ünkü bunlar? memleketlerinden ??karrn?yorurn." cevab?n? verdi. Sonra Lefke'nin yan?ndaki dere a?z?nda Yeni?ehir Suyu- 'nun kenar?nda bulunan kü?ük bir hisar? Sarnsa ?avu?'a verdi. Oran?n ad?na ?imdi ?avu?k?yü derler.

Sonra yürüyüp Mekece'ye vard?lar. O da ba?l?l?k g?ster- di. Tekfuru da Akhisar'a birlikte geldi. Akhisar tekfuru as- ker toplayarak kar?? geldi. Büyük sava? yapt?lar. Sonunda yenilip ka?t? ve hisar?na girmedi. Gaziler hisar? ya?rnalad?. Tekfuru ka??p Kara?epi? hisar?na girdi. O hisar Sakarya su- yu kenar?nda dere i?indeki Sar?cahisar'd?r. Birka? gün yü- rüdüler, d?nüp Geyve'ye gittiler. Kafir hisar? b?rak?p git- mi?, Koruderesi'nde kürnede (avc? kulübesi) oturrnu?lar. Osman Gazi'ye bildirdiler. Bunun üzerine, "Hey, ne duru- y-orsunuz?" deyince yürüyüp kürneyi buldular, g?z a??p kapay?ncaya kadar hemen i?e ba?lad?lar. Tekfurunu tutup Osman Gazi'ye getirdiler. Mal mülk ne varsa ald?lar, sonra Tekfurp?nar?'na geldiler, onu da ald?lar. O yerlerde bir ay- dan fazla kald?lar. Ba?l?l?k g?steren yerleri t?rnar erlerine verdiler ve halk?n? güvende oldu?una inand?rd?lar. Vilaye- ti büsbütün kararl? hale getirdiler. ?imdi de ?yledir.

?iir

G?k Alp nesli olan Osman'?n nas?l ortaya ??kt???na bak! O erenlerden dua ald? ve veli olarak g?ründü.

79

A??k Pa?azade 1 Osmano?ullar?'n?n Tarihi

K?l?c?n?n dünyada ?ak?rt?lar? duyuldu; O seslerden kafidere sava? g?ründü.

Osman Gazi yerinden kalk?p harekete geldi?i zaman Y?ld?r?mlar?n gürleyip dü?tü?ünü g?rürdünüz.

Bütün dü?manlar ku? gibi ka?arlar;

?ünkü onun avc? bir do?an ku?u oldu?unu bilirler

Og?kyüzünüar?tan ta yukar?lara kadar gezip dola?and?r, ?ünkü o peygamberin mirac?yla birlikte g?rülmektedir.

Mihal'?n ?slamiyeti kabulü ve bu fetihlerin tarihi, hicretin yedi yüz d?rdünde (M. 1305) ger?ekle?ti.

B?LüM 21

Osman Gazi Karacahisar'da iken Germiyan'dan Tatar ?avdar'?n gelerek Karacahisar pazar?n? vurdu?unu anlat?r. ?imdi zaman?m?zda

o sülaleden olanlar var ve bunlar ?avdarlu diye an?lmaktad?r.

O ilde Osman Gazi Lefke sava??na gitti?inde ?avdarlu Ta- tar, Karacahisar'?n pazar?n? basm??. "Tatar pazar? ya?mala- d?..." diye Orhan Gazi'ye haber vermi?ler. Orhan Gazi Eski- ?ehir'de atma nal ?akt?r?yormu?. Bu haber gelir gelmez at?- na binip sürdü. Da?lar aras?nda Oyna?hisar? denen ?ren ol- maya yüz tutmu? yerde Tatar'la kar??la?t?.G?zünü a?t?rma- y?p kavrad??? gibi ald??? bütün mallar? d?ktürdü. Yan?nda- ki pek ?ok Tatar? da tutup Karacahisar'a getirdi ve babas? gelinceye kadar b?rakmad?. ?avdar Tatar'?n o?lunu da tut- mu?lar idi. Osman Gazi gelince yan?na getirdiler. Osman Gazi bunu g?rünce, "O?ul bu kom?udur, zalimdir, amma Müslüman'd?r. Kendisine ve beyine yemin ettirelim, sonra koyuverelim de vilayetine gitsin." dedi. S?yledi?i gibi yap- t?lar. B?ylece o zamandan Y?ld?r?m Han zaman?na kadar aralar?nda hi?bir ?ekilde dü?manl?k g?rülmedi!

80

Günümüz dilinde: Osmano?ullar?'n?n Tarihi

B?LüM 22

Osman Gazi'nin o?lu Orhan'? Akyaz? ve Kocaili'ne nas?l g?nderdi?ini anlat?p bildirir.

Bir gün Osman Gazi, "O?ul Orhan! Ger?i bu Tatar'a yemin ettirdik, ancak bunlar?n tatarl??? ge?mez. Sen bu gazilerle Kara?epü? ve Karati?in'e yürü. Yüce Allah'?n sana zafer ve fetih verece?ini umuyorum." dedi. Orhan Gazi de, "Han'?m! Seninbuyurdu?un herbir ?eyikabulederim." de- di. Ak?akoca'y?, Konur Alp'?, Gazi Abdurrahman'? ve K?se Mihal'i, bu d?rtse?kinarkada??Orhan Gazi'nin yan?na ver- di. Sonra, "Gaziler, haydi sizin din yolunda nas?l gayrete geldi?inizi g?reyim." dedi. Orhan Gazi'nin yaln?z ba??na olan ilk seferi i?te budur.

?iir

Bu Allah i?in ?arp??an Orhan ata bindi; Ve s?fat? da kendiyle ayn? oldu.

Onun do?an burcu Peygambertaraf?ndan g?ründü. Sen aynaya g?nül g?zünden bak.

Orhan bu ?slam nuruna bur? oldu. Ayna art?k iki s?fata dü?tü bil.

Babas?ndan dua al?p manevi yard?m k?l?c?n? beline ku?a- n?nca, Allah yolunda sava?maya niyetlenip sefere ??kt?. O babas? Osman Gazi'nin de gitti?i Kara?epü?'e yürüdü. Hi- sara varmaya bir konak kala, gaziler ü? b?lük oldu. Biri do?rudan hisar üzerine yürüdü. Bu b?lükte Orhan Gazi de vard?. Bir b?lük gece i?inde hisar?n ?tesine ge?ti. ü?üncü b?lük ise, hisar?n yan?ndaki dereye girdi. Orhan Gazi hisa- ra cenk i?in yürüdü. Birka? gün sava? oldu, sonunda hisara kar?? ma?lup gibi g?ründüler. Kafirler, Türklerin sava?? b?- rak?p d?nüp ka?t???n? san?p hisardan ??kt?lar. Hisar ?nünde bir Türk bulup yakalad?lar ve hisar?n tekfuruna getirdiler. Tekfur, "Ba?ka Türk var m??" diye sorunca, Türk, "Yok, olanlar da ka??p gittiler." cevab?n? verdi. Tekfur bunu du-.

81